ನಕ್ಷತ್ರಾಕಾರದ ಮಂಜರಾಬಾದ್ ಕೋಟೆ

 MANJARABAD FORT SAKLESHPURA

ಮಂಜರಾಬಾದ್ ಕೋಟೆ ಬೆಂಗಳೂರು ಮಂಗಳೂರು ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಸನ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಕಲೇಶಪುರದಿಂದ ಮುಂದಕ್ಕೆ 5  ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ದೋಣಿಗಾಲ್ ಎಂಬ ಊರಿನ ಗುಡ್ಡದ ಮೇಲೆ ಇದೆ. ಇದು ಶಿರಾಡಿ ಘಾಟ್ ಹಾಗೂ ಬಿಸಿಲೆ ಘಾಟ್ ರಸ್ತೆಗಳ ಕವಲಿನಲ್ಲಿ ಇದೆ.

ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಮಾದರಿ

ಸಕಲೇಶಪುರ ಬಳಿ ಇರುವ ದೇಶದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕೋಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಮಂಜರಬಾದ್ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದು ಈ ವಿಶೇಷ ಕೋಟೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಅದ್ಭುತತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಇದು 8 ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಷ್ಟ ಭುಜಾಕೃತಿಯ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಈ ಕೋಟೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.

 ನಕ್ಷತ್ರಾಕಾರದ ಕೋಟೆ

ಈ ಕೋಟೆ ಎಂಟು ಬಿಂದುಗಳ ನಕ್ಷತ್ರವಾಗಿದೆ. ಕೋಟೆಯ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಬಾಹ್ಯ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಕಲ್ಲುಗಳು ಮತ್ತು ಸುಣ್ಣದ ಗಾರೆ ಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಸೈನ್ಯದ ಬ್ಯಾರಕ್ ಗಳು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು ಮಳಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರರಿಗೆ ಸ್ಥಳಾವಕಾಶವಿರುವ ಒಳಾಂಗಣ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕೋಟೆಯ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟವು ಅದ್ಭುತವಾದ ನಕ್ಷತ್ರದ ನೋಟವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ನಕ್ಷತ್ರ ಆಕಾರದ ಕೋಟೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ರಚನೆ

ಇವುಗಳಲ್ಲದೆ ಆಳವಾದ ಬಾವಿಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಎರಡು ನೆಲಮಾಳಿಗೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಅವು ಗನ್ ಪೌಡರ್ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುವ ಭೂಗತ ರಚನೆಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಗೆಯ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಈ ಕೊಠಡಿಗಳು ತಂಪಾಗಿರುತ್ತವೆ .ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿಜಾರಿನ ಗೋಡೆಗಳಿವೆ ಮತ್ತು ಗುಂಡುಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಗಡಿಯಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿರುವ ಮಂಜರಾಬಾದ್ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ರಕ್ಷಣೆಯಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ನಿರ್ಮಾಣವಾದ ಸಮಯ

ಕೋಟೆಯ ಕಾಮಗಾರಿ 1785ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು 1792 ರಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು.ಮಂಜರಾಬಾದ್‌ ಕೋಟೆ ನಕ್ಷತ್ರಾಕಾರದ  ರಚನೆಯಾಗಿದ್ದು ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟದ ಅವಿಸ್ಮರಣಿಯ ನೋಟವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.  ಸಮುದ್ರಮಟ್ಟದಿಂದ ಸುಮಾರು 3200 ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಈ ಕೋಟೆಯಿಂದ ಅರೇಬಿಯನ್ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ನೋಡಬಹುದು.

ಯುರೋಪಿಯನ್ ಶೈಲಿ

ಟಿಪ್ಪು ತನ್ನ ವಿಸ್ತರಣಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗಾಗಿ ಮಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಕೂರ್ಗ್ ನಡುವಿನ ಹೆದ್ದಾರಿಯನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿಸಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಫ್ರೆಂಚ್ ಜೊತೆ ಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಶೈಲಿಯ ನಕ್ಷತ್ರ ಕೋಟೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಫ್ರೆಂಚ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಗಳ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆದರು. 

 ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣ ಕೋಟೆಗೆ ಹೋಗುವ ಸುರಂಗ 

ಈ ಕೋಟೆ ಸಕಲೇಶಪುರದ ಹೊರಗಡೆ ಇದೆ. ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮದ್ದು ಗುಂಡುಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ನಕ್ಷತ್ರ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಸಹ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಇದರ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಸ್ಥಳವು ಕೋಟೆಯ ಸೈನಿಕರಿಗೆ ಮಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಬರುವ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ನೋಡಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.  ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಇಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಬಹುದಾದ ಇತರ ಕೆಲವು ರೋಮಾಂಚಕಾರಿ ಸಂಗತಿಗಳೆಂದರೆ ಹಲವಾರು ಕೋಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣ ಕೋಟೆಗೆ ಹೋಗುವ ಸುರಂಗ.

ತಲುಪುವ ರೀತಿ 

ಕೋಟೆಯ ತನಕ  ವಾಹನಗಳಲ್ಲಿ ಹೋಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಕೋಟೆಯಿಂದ 200 m ದೂರದಲ್ಲಿ ಇಳಿದು ನಡೆಯಬೇಕು. ಗೇಟ್ ತಲುಪಲು ಸುಮಾರು 253 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳಿವೆ .ಇದೀಗ ಮಂಜರಾಬಾದ್ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಸಕಲೇಶಪುರಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿ ಬಸ್ ಮತ್ತು ರೈಲಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇರುತ್ತದೆ.

ಹತ್ತಿರದ ಸ್ಥಳಗಳು

ಸಕಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ‌
ಬಿಸಿಲೆ ವ್ಯೂ ಪಾಯಿಂಟ್ 
ಅಗ್ನಿ ಗುಡ್ಡ  ಇಲ್  
ಕುಕ್ಕೆ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ದೇವಸ್ಥಾನ 
ಮಂಜೆ ಹಳ್ಳಿ ವಾಟರ್ ಫಾಲ್ಸ್ 
ಅಯ್ಯಪ್ಪ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ 
ಅಡ್ಲು ವಾಟರ್ ಫಾಲ್ 
ಹಳೇಬೀಡು ಮತ್ತು ಬೇಲೂರು 
ಜೇನುಕಲ್ ಗುಡ್ಡ  
ಒಂಬಟ್ಟು ಗುಡ್ಡ  
ಬೆಟ್ಟಬೈರವೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ  
ಪಾಂಡವರ್ ಗುಡ್ಡ 
ಈಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ

 LOCATION